bir kase sıcak çorba

 

 Şehzadenin sünnet ziyafetinde çorba içenler.  Levni, Surname-i Vehbi

Çorbaları yazmak için uzun zamandır bekliyordum. Ramazan yaklaşırken şimdi tam zamanı diye düşündüm. Yazımız çorba hakkında. Çorbanın kültürümüzdeki yeri hakkında. Bilgilerin çoğunu Tuğrul Şavkay'ın "Osmanlı Mutfağı" kitabından derledim. Diğer bilgiler de önceden okuduklarım ve öğrendiklerim.

Diğer mutfaklarda da "çorba" bir yemek türü olarak yer almasına rağmen Türk Mutfağı'ndaki çorba onlardan ayrılır. Bizim sulu tencere yemeklerimiz yabancılar tarafından çorba olarak yorumlanırlar. Aslında Türk Mutfağı'ndaki çorbalar onlarınkilere göre daha sulu, daha az taneli ve ya etlidir. Bu durum dile de yansır, bizde çorba "içilir, onlarda ise "yenir".

En eski çorbamız Orta Asya'dan beri mutfağımızda olan mercimek çorbası. Bugün dikkatimizi belki çekmeyen bir şey ama erişte ile tanışmamız da Çinliler sayesinde olmuş. Bizim erişte katarak yaptığımız çorbaların benzerleri (tabi ki farklı baharatlarla) Çin restoranlarında bol miktarda bulunmakta. Sadece bize özgü olan tarhana da hem en eski çorbalarımızdan biri hem de bana sorarsanız tüm hazır çorbaların atası.

Şaşırtıcı bir ara bilgi de "terbiye" hakkında. Yumurta sarısı ve limon suyu karışımı ile yapılan terbiye mutfağımıza Bizans'tan geçmiş.

Tavukla yaptığımız çorbalar ise hemen hemen tüm mutfaklarda yaygın. Ancak yoğurt kullanımı konusunda tüm dünya mutfaklarından ayrılıyoruz. Batı mutfaklarında sadece meyveli ve şekerli olarak tüketilen yoğurt, bizim mutfağımızda ana yemeğin yanında, içinde, hatta bir çok tarifte yer alır.

Bugün evlerimizde  pişen akla gelen ilk çorbalar, şehriye, mercimek, yayla, domates, tarhana. Bence bunlar ana çorbalar. Bir de doğu mutfaklarında daha yaygın olan içine minik bulgur köfteleri ya da kıyma köftelerinin eklendiği yuvalama, doyurucu çorbalar var ki ana yemek niyeti ile de içilebilirler.

Sağlıklı beslenme için yemeğe çorbayla başlamak çok önemli bir adım. Açlık sonrası hızla yenen kalorili yemekler kan şekerini yükselterek bağ ağrısı yaparlar. Oysa ki sıcak bir çorba
hem düşük kalorilidir, hem doyurucudur hem de boş olan mideyi sararak onu ana yemeklere hazırlar. Bu nedenle Ramazan'da iftara çorba ile başlamanın büyük önemi var.

Yazın soğuk olarak içtiğimiz yoğurt, buğday ve nohuttan yapılan "ayran aşı" çorbası bizi serinletir. Kışın soğuk algınlığında içilen bol limonlu tavuk suyuna şehriye çorbasına kimse hayır demez.

Sofranızdan çorba eksik olmasın. En kolay çorba tarifleri ile önümüzdeki günlerde burada buluşmak üzere.